Interview met Marian Duff, oprichter en directeur van Open Space Contemporary Art Museum
Marian Duff is oprichter en directeur van OSCAM (Open Space Contemporary Art Museum). OSCAM bestaat sinds november 2017 als museale landingsplek in Amsterdam Zuidoost en presenteert een multimediaal programma. De pijlers in het aanbod zijn beeldende kunst, mode, design, vakmanschap en ontwikkeling. Marian Duff sprak in 2018 voor de Fair Practice Code over vertrouwen gunnen aan jonge talenten die zich bijvoorbeeld bij OSCAM kunnen ontwikkelen tot jonge professionals. ‘Echte duurzame verandering komt voort uit de mensen die hier uitstromen.’
Waarom is de Fair Practice Code volgens jou belangrijk?
Helaas is de code belangrijk omdat culturele organisaties en instituten het op de een of andere manier niet in zich hebben om zelfstandig op een eerlijke manier hun organisaties in te richten. Nu de code er is denk ik dat het goed is om het als tool te gebruiken om je organisatie meerstemmig te maken en in je programma een diversiteit aan thema’s voorbij te laten komen. Daarbij koester ik de hoop dat mensen het niet als een afvink lijstje gaan gebruiken om een bepaalde subsidie binnen te halen. Ik denk dat de Fair Practice Code een manier is om een dialoog gaande te houden tussen de overheid en instellingen om zo gezamenlijk een betere samenleving te creëren. Met de Fair Practice Code in de hand kunnen we hopelijk een open en eerlijk gesprek voeren over een mooiere toekomst.
OSCAM biedt een podium aan veelal jonge, onontdekte makers en verhalen uit Zuidoost die nog niet genoeg gehoord worden. Je wordt vanwege je werkzaamheden vaak benaderd om te praten over diversiteit, maar je hebt wel eens aangegeven dat ook ongemakkelijk te vinden. Waarom is dat?
Eigenlijk denk ik dat we er met zijn allen klaar mee zijn om als het ware als token gebruikt te worden om het daarover te hebben. Er is ondertussen genoeg literatuur en er zijn voldoende best practices om je te kunnen verdiepen in manieren om je organisatie diverser te maken. Mocht je er daarna nog niet uitkomen dan staat onze deur open om dat gesprek aan te gaan. We hebben het in deze tijd waarin iedereen zich keihard inzet om zijn hoofd boven water te houden al druk genoeg. Doe zelf research, ga op pad en reflecteer. Als je er daarna echt niet uitkomt staan we als OSCAM zeker open om mee te denken. Ik denk dat de vaste partners waar we mee samenwerken zoals het Compagnie Theater en het Amsterdam Museum ook wel echt bezig zijn om vanuit een intrinsieke motivatie hun organisaties nog mooier te maken. OSCAM wil multidisciplinaire verhalen wil vertellen.
Waarom kies je voor die brede multidisciplinaire insteek?
Onze focus ligt op kunst, mode, design, vakmanschap en ontwikkeling: dat zijn onze vijf pijlers. Dat is eigenlijk ontstaan vanuit jaren ervaring van ons allemaal en het zijn pijlers waarvan wij denken dat er behoefte is aan een museaal podium om ze te tonen en om daar reflectie op te creëren. Het zijn thema’s die dicht bij ons hart liggen en daarom is het makkelijk om ze als focus te hebben.
(Links) Samenwerking is key! detail uit tentoonstelling BLKNWS, samenwerking met Patta, Hiphophuis en Bonnenfanten (Rechts) Detail uit de ruimte tijdens afbouw tentoonstelling ‘the new normal’ en opbouw ‘Bout It’, een internationale samenwerking met Top Notch en het Zimbabwaanse Magambanetwork
Je bent naast curator ook directeur en oprichter van OSCAM. Hoe ziet de organisatie van OSCAM er inmiddels uit?
De organisatie bestaat inmiddels uit zeventien personen, drie raad van toezicht leden en sinds een maand hebben we ook een bestuurssecretaris die voornamelijk mij ondersteunt om de organisatie verder te ontwikkelen op bestuurlijk- en directieniveau. Ons team bestaat uit een kernteam van jonge professionals. Daarnaast hebben we een Young OSCAM team dat bestaat uit studenten die op het AMFI of de HKU zitten of de studie CMV of Communicatie volgen, die zich verder willen ontwikkelen als museumhost, curator, moderator of producer. Ik vind het belangrijk dat iemand van het kernteam altijd samenwerkt met iemand van Young Oscam team als eens soort peer-to-peer leertraject. De verwachting en hoop is dat ze vervolgens uitstromen naar bijvoorbeeld het Stedelijk Museum, het Amsterdam Museum, naar instituten in het buitenland of waar dan ook. Ik probeer onze jonge professionals richting de grotere instellingen te pushen zodat niemand kan zeggen ‘We can’t find them!’ Lesley en Shaquille komen bijvoorbeeld uit het Young Oscam team en zijn museum hosts, maar die proberen we ook te betrekken bij andere programma’s. 16 november hadden we een live interview met Lee Stuart (Brand Manager Patta) en Justen Leroy van het Underground Museum in Los Angeles. Shaquille wilde graag het interview doen. Ik zei gelijk ja! Ahisha vanuit ons kernteam verzorgde de productie. Een ander voorbeeld is Thijs uit ons Young Oscam team die de ambitie heeft om zich te ontwikkelen tot zelfstandig producent of producerend curator. We bieden ruimte voor deze ontwikkeling door hem Samra van ons kernteam te laten ondersteunen bij de tentoonstelling ’Bout It (samenwerking met Top Notch). Maar ook Lesley loopt samen op met onze ervaren mediastrateeg en lid van ons kernteam Phuong die voor haar aanspreekpunt is. Zij haalt bij hen content op en stelt de museum hosts in staat om ons bereik te vergroten en voor meer interactie met ons publiek te zorgen. Zo proberen we eigenlijk iedereen te versterken. Beide teams zijn vast en betalen wij, maar de een heeft wat meer begeleiding nodig dan de ander. Het doel is ook echt dat ze – met pijn in mijn hart – uitstromen naar andere culturele instellingen. We preppen ze als het ware voor een eigen carrière buiten de deur.
OSCAM is drie jaar geleden begonnen als pop up museum en is inmiddels verhuisd naar de tweede locatie. Ik las over een aantal toekomstplannen. Is OSCAM nog altijd een pop-up museum of hebben jullie al iets meer zekerheid voor de langere termijn?
We zijn begonnen als pop up museum in het kader van 50 jaar Bijlmer. De bedoeling was in eerste instantie een pop up museum voor zes weken in de wijk Ganzenhoef. Iedereen vond het zo verschrikkelijk tof dat we verlenging hebben gekregen en nu zijn we er nog steeds. We bestaan nu drie jaar en zijn inmiddels verhuisd van Ganzenhoef naar de Amsterdamse Poort. Hier is het wat laagdrempeliger en ons bereik is vergroot. We moesten natuurlijk ook dankzij corona al vrij snel een tijdje dicht. We zitten hier sowieso tot oktober 2021 en het liefst blijven we langer, maar we hebben ook veel ambities. We willen bijvoorbeeld ook graag een kantoorruimte dus we zijn ook nog wel op zoek naar een andere ruimte. De volgende locatie moet wel echt de definitieve locatie worden. We blijven sowieso in Zuidoost, maar willen het liefst een wat grotere locatie zodat we onze grote plannen ook beter kunnen uitvoeren. We willen in de toekomst samenwerkingen opzoeken met wijken in het buitenland die lijken op Zuidoost. Naast onze samenwerking met The Underground Museum in LA werken we ook samen met het Zimbabwaanse Magamba Network. We zijn sinds vorig jaar bezig met een samenwerking met Stichting Interlock om een uitwisseling te organiseren met London, maar door corona is dat voorlopig stopgezet. De voorkeur gaat uit naar werken met wijken die lijken op Zuidoost. De uitwisseling met Londen is bijvoorbeeld met de wijk Brent, die lijkt op een wijk als Zuidoost. Zo kun je elkaar empoweren, talenten laten zien, elkaar sterker maken, uitwisselen, van elkaar leren, etcetera. De tentoonstelling die in onze kleine tentoonstellingsruimte staat is een samenwerking met een kunstenaar uit LA [BLKNWS van Kahlil Joseph] en die upload elke week nieuw materiaal uit LA. We willen met deze internationale samenwerkingen graag Zuidoost nog meer op de kaart zetten.
Inmiddels kun je ook nadenken over het ondersteunen van de duurzame ontwikkeling van de jonge makers waar je mee werkt. Hoe denk je daarover?
De duurzame ontwikkeling zit echt in de overdracht naar een andere organisatie. We werken op dat vlak ook echt samen met een aantal andere musea. De tentoonstelling die net is afgebouwd was bijvoorbeeld een samenwerking met het Tropenmuseum, Centraal Museum Utrecht en het Amsterdam Museum. Dus we creëren al een duurzame samenwerking door deze instellingen ook input te geven over hun collectie. Echte duurzame verandering komt voort uit de mensen die hier uitstromen. We werken met jonge mensen, maar ook met gevestigde namen als Bas Kosters die we koppelen aan een maker uit Zuidoost die wat jonger is. Dat is ook een soort peer-to-peer traject. Dat zorgt ook voor een verduurzaming van de talenten en de kennis van beide partijen. De constructie zit wel altijd zo in elkaar dat we een maker uit Zuidoost koppelen aan een instituut of maker van buiten Zuidoost. Het Decoratelier Nationale Opera & Ballet bijvoorbeeld die met zes, zeven makers uit Zuidoost heeft gewerkt. Op die manier verduurzamen we de kennis die wij vanuit Zuidoost in huis hebben naar de instituten die daarnaar op zoek zijn.
Museumhost Shaquille Shanique Joy kijkt naar de video installatie BLKNWS van Kahlil Jospeph
U draait al een tijdje mee als curator, maar als instelling is OSCAM is nog altijd een relatieve nieuwkomer in het culturele veld. Hoe ervaart u de solidariteit in de sector?
Ik denk dat voor ons solidariteit vooral te vinden is in de partners in onze directe omgeving. Hierachter heb je bijvoorbeeld New Metropolis, CBK Zuidoost, Imagine IC, OBA en het Bijlmerpark Theater, dus dit is eigenlijk een soort cultuurkwartier van organisaties die Zuidoost vertegenwoordigen. In die zin hebben wij een sterke solidariteit. Bij de Museumnacht proberen we bijvoorbeeld samen op te trekken en tijdens de 1 juli viering proberen we ook onze programma’s te koppelen. Het is niet wij tegen de rest! Dat zeker niet. Maar ik denk wel dat we heel erg trots zijn op wat we hier lokaal aan het doen zijn met zijn allen.
Wat zou OSCAM als organisatie in staat stellen om nog eerlijker te werken?
Nog eerlijker? Haha. Moeilijke vraag. We werken nu met zzp’ers, maar zouden graag meer mensen een vast contract aan willen bieden, zodat ze zelf ook stabieler worden in hun eigen carrière en ze meer financiële zekerheid hebben. Iedereen heeft nu nog jobs ernaast. Dat hoort bij deze tijd en het type creatieveling dat we zijn, maar ik denk wel dat het mensen meer rust zou geven als je ook echt een vast contract zou hebben. In die gelegenheid zijn we helaas nog niet. We maken met iedereen wel een samenwerkingsovereenkomst waar precies in staat wat we van elkaar kunnen verwachten en daarover zijn we ook heel transparant. Bijvoorbeeld tijdens twee lockdowns moet je wel met zijn allen transparant zijn over hoe je dan verder moet. Ik ben altijd heel transparant over financiën. Ik vind goed werkgeverschap het allerbelangrijkste.
Tekst: Manus Groenen
Fotografie: Liza Wolters
