Interview met Frans Neus, COO van André Rieu Productions BV

Elk jaar speelt André Rieu een aantal concerten op het Vrijthof in Maastricht. Voor even neemt de organisatie de stad over. Deze week speelt zijn orkest voor de 100e keer op het plein en ontvangen ze hun miljoenste bezoeker. Hoofd van die operatie is Frans Neus, COO van André Rieu Productions BV. “Dit is een thuiswedstrijd, maar we spelen jaarlijks zo’n honderd concerten over de hele wereld.”

Is zo’n Fair Practice Code nodig? Waarom?
Zeker. Kijk bijvoorbeeld naar de situatie van freelance musici, daar wordt vaak van geprofiteerd. Er is een cultuur waarin zij veel te weinig betaald krijgen. Dat komt mede omdat mensen niet altijd beseffen dat professionele musici dag in dag uit met hun vak bezig zijn. Regelmatig geef ik rondleidingen als we ergens spelen, bijvoorbeeld aan sponsors. Zelfs bij die mensen hoog in het bedrijfsleven krijg ik wel eens de vraag: ‘Wat doen die muzikanten eigenlijk in het normale leven?’ Onbegrijpelijk, maar het zegt wel veel over hoe we naar kunstenaars kijken.

Frans Neus – fotografie: Catharina Gerritsen

Hoe werkt die uitbuiting?
Het is gebruikelijk dat musici worden betaald per uur optreden. Dat is vreemd, want daarmee vergeet je dat ze er een lange en zware opleiding voor hebben gedaan, de ervaring die ze daarna hebben opgedaan en dat ze moeten repeteren. Wij zien een optreden meer als ‘product’ dat musici leveren, dus betalen wij ze per optreden. Sterker nog, onze orkestleden hebben een vast maandsalaris, op basis van een x aantal concerten per jaar. Spelen we minder, dan krijgen ze gewoon hun salaris. Spelen we meer, dan krijgen ze ook meer. In hun eerste jaar krijgen orkestleden een relatief laag – maar nog steeds goed – salaris. Blijven musici langer, dan gaan ze ook meer verdienen. Zo binden we musici langer aan ons en hebben ze de zekerheid dat ze hun vak kunnen blijven beoefenen. Freelancers betalen we dus per optreden, in dezelfde schaal als eerstejaars muzikanten. Dat is een stuk meer dan wat ze elders kunnen verdienen.

Waarom is een goede betaling belangrijk voor jullie?
Wij betalen goed, maar we vragen ook veel flexibiliteit. Het kan bij wijze van spreken voorkomen dat we vandaag bellen dat ze morgen moeten spelen in Madrid. Dat is veel gevraagd, dat weten we. Daar compenseren we voor in onze salariëring. Daarnaast besteden we ook veel aandacht aan secundaire voorwaarden. We verzorgen onze musici goed, ze hoeven verder aan niets anders te denken. Wij betalen het hotel, het eten, enzovoort. De instrumenten bijvoorbeeld zijn bijvoorbeeld ook van ons en wij onderhouden die dus ook. Allemaal manieren om ervoor te zorgen dat de muzikanten hun salaris niet hoeven uit te geven om het te kunnen verdienen.

Concert André Rieu – fotografie: Catharina Gerritsen

Wat kunnen muzikanten of orkesten nu gelijk veranderen voor meer fair practice?
Het is lastig, maar een gezonde markt komt wel van twee kanten. Het gebeurt nog steeds wel eens dat we een verzoek krijgen of André wil spelen op een bruiloft. Soms zelfs voor niks. Dan is het niet heel moeilijk om nee te verkopen. Dat is voor jonge musici lastiger, maar ze zouden vaker ‘nee’ moeten durven verkopen. Ik zie dat bij de vriendin van mijn zoon, zij is beginnend zangeres. Regelmatig krijgt zij verzoeken om te zingen tegen slechte betalingen maar die ‘goed zouden zijn voor haar cv of netwerk’. Als je begint is het alleen moeilijk om nee te zeggen, maar dat zouden jonge musici en andere kunstenaars eigenlijk wel moeten doen. Om solidair met elkaar te zijn, om de markt te veranderen.

Tekst: Ko van ’t Hek
Fotografie: Catharina Gerritsen